Son Aborjinler

 Son Aborijinler 

En Eski Doğa ve Evren Anlayışı

Eser Coşkun

Türkiye İş  Bankası

Kültür Yayınları

İkinci  askı. Nisan 2022

252 sayfa

Marlo Morgan’ın kitabından sonra Avustralya Ve Aborijinler hakkında okuduğum ikinci kitap. Morgan’ın kitabının ismi “ Bir Çift Yürek”  

Kökleri kırk bin yıl öteye dayanan Ve gelenek ve göreneklerini beyazların bu kıtaya geldiği tarih olan 1800 yılların başına kadar. Coşkun kitabında bu konuda nları Ve yerlileri çok güzel anlatmış. Başka bir dünyayı  evrak ediyorsanız size önereceğim çok güzel bir kitap.

Size James S. White’in Yeni Güney Galler’de “1886” yazdığı Yerli Tarihinden bir Paragraf , Yerlileri ve onların yurtlarına gelen. Beyazları çok güzel özetlemiş.

“ Onlar bizim açgözlülüğü müzün, hırsımızın, zorbalığımızın kurbanları oldular. Biz onların topraklarını aldık Ve karşılığında evlerini harap esilmiş şekilde onlara geri verdik. Biz onları vahşi turkularımızın zevk-i için kullandık, onları kılıçla, kurşunla, zehirle öldürdük. ..... onlara öğrettiğimiz her şey için kendi adımıza utanıyoruz. Onlara doğruluk adına hiçbir şey öğretmedik. Biz onları yok ettik. Ahlaklarını bozduk, lanetledik, onlara zarar. Erdik. Yeni Güney Galler’deki yerlilerin kanı elimizdedir.”

 Bu paragraf her şeyi çok güzel açıklamakta. 

Yirminci yüzyılın sonlarında Avustralya Yerlilerinin dramı hala devam etmekte ve size günümüzde “ sayılır” bazı istatistik bilgiler  ereyim.

Ortalama ömürleri. Beyazlara oranla üç kat daha kısa olam yerlilerin çocuklarının %35 i deri iltihabı, % 19’unda orta kulak iltihabı, %21’inde solunum bozukluğu, %26’ sında sarılık, %77 ‘sinde trahom var. Aborijinler arasında, cüzzam gibi tarihe karışmış bir hastalık dahi görülmekte. Yerli kadınlarda düşük oranı da son derece yüksek. 

İyi okumalar

25 Aralık 2023

ESKİŞEHİR

İstabul’un Doğusunda Bitmeyen Oyun

 İstanbul’un Doğusunda 

Bitmeyen Oyun

Peter Hopkirk

Çeviren:   Mehmet Harmancı

Türkiye İş   Bankası Kültür Yayınları 

İlk  Basım: Yeni Yüzyıl Yayınları 1995

İş Kültür Yayınları İlk basım: Haziran 2023

293 sayfa.

Bindokuzyüzlü yılların ilk yılları, İstanbul’dan Hindistan’a, İngiltere’den, İran’a, Sovyetler Birliği’nden Afganistan’a, Azerbaycan’dan Suriye’ye tarih kitaplarında şöyle değilinip geçilen konuları büyük titizlikle anılardan, belgelerden, bizzat gezip görerek kaleme alan Hopkirk çok güzel bir başucu kitabı  meydana getirmiş. Hep bilirdikki Türkler İngilizleri Çanakkale ve Kutul Amere’de yenmiş ve üzerinde güneş batmayan imparatorluğu buralarda bozguna uğratmış.  Bİr İngiliz galibiyeti de  Bakü’de 1917 yılında onbin  Ermeni ve bin İngilizden meydana gelen birliğini çok kötü yenilgiye uğrattığımızı İngiliz Yazar Hopkirk’den öğrendim. 

Tabi cephedeki orduların yanında  cephede ve o ülkelerin önemli şehirlerinde  casusların  ve ajanların savaşlarını da çok güzel anlatmış. 

İngilizleri, Almanları, Rusları, Afganları, Ermenileri, Azerileri, Arapları Ve hatta Gürcüleri bile anlatırken, konuda Ortadoğu, Orta Asya, Uzakdoğu olunca Enver Paşa’dan söz etmese olmazıdı. 

Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkıntılarından bir şeyler   çıkarabileceğine inanan bir tek Enver Paşa’ydı. Her zaman hayalci bir insan olduğu İçin,  bakışlarını çevresindeki ıstıraplı gerçekten uzaklaştırıp kendi kendini Ludendorff’un düşmanları bir tuzağa çektiğine inandırmıştı. Ancak son yaklaştıkça , elleri daha az kanlı kabine arkadaşlarından giderek uzaklaştığını hissediyordu. 

Bir zamanların kudretli Osmanlı İmparatorluğu , Kafkasya  cephesi dışında gözlerinin önünde dağılmaktaydı. Müslümanların en kutsal kentleri Mekke ve Medine ile Hicaz, Mısır, Sina, Filistin, Ürdün, Irak’ın büyük bir kısmı İtilaf devletlerini yada Arapların elindeydi. Savaştan sonra Galipler atasında paylaşılacaktı. Geriye kalan yalnızca Anadolu, Suriye ve Kuzey Irak’tı. Bunların. bile günleri sayılıydı. Türkler Bolşeviklerden başkentlerinin “İstanbul” Ruslara vaat edildiğini  öğrenmişlerdi. 

Tarihe ilgi duyan Ve Cumhuriyet öncesi çevremizde ve içinde Osmanlı’nında bulunduğu, istihbarat servislerinin arasındaki savaş alanı, Batı’da İstanbul’dan Doğuda Kabil ve Kaşgar’a kadar uzanıp, İran’da, Kafkaslar’da Rus Ve Orta Asya’sında  eler olduğunu  evrak edip ilgi duyuyorsanız Hopkirk size sürükleyicisi uslubuyla eşsiz bir eser sunmuş. İyi okumalar.   

18 Aralık 2023

ESKİŞEHİR

Hasan Ali Yücel ve Türk Aydınlanması

 Hasan - Âli Yücel ve Türk Aydınlanması

A. M. Celal Şengör

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Ondördüncü basım Ekim 2023

167 sayfa 

Hasan- Âli Yücel ası anılınca akla ilk gelen O’nun 28 Aralık 1938’den 12 Ağustos 1946’ya kadar yedi yıl, yedi a6, yedi gün süre ile yaptığı efsanevi Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığındaki başarısı o derece baş döndürücüdür ki, bundan önceki yaşamından Ve görevlerinde büyük bir insan  Sever ve vatan sever bakış açısından Mevlevî Derviş’i , felsefeci, filozof, sanatkar ( müzikişinas, şair, yazar ) bilim adamı, ( edebiyat tarihçisi, bilim tarihçisi, eğitim tarihçisi)  eğitimci 

(öğretmen, müfettiş) , devlet adamı Ve gazeteci olarak yaptığı Ve pek çok insan İçin cidden pek büyük başarılar olarak kayda geçecek faaliyetini hemen hemen tamamen gölgeler. 

Köy Enstitüleri Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi imkanları ile çok da zorlanmadan gerçekleştirebileceği realist bir proje olduğunun ispatı Hasan -Âli’nin eseri olmuştur. Yedi yıl, yeni ay, yeni gün süren Bakanlığı hiç tartışmasız Türk entelektüel tarihinin altın doruğu olmuştur. Hasan - Âli’nin akıllı , bilgili  ve coşkulu yönetiminde tüm yurt bir okula dönüşmüştür. 

O’nun muazzam bilgisi ve keskin zekası belki o zamanlar tam olarak takdir edilmedi. Ancak bugün tarih kendisini bir dahi olarak selamlamaktadır. 

Selam olsun Hasan - Âli Yücel 

İyi okumalar

14 Aralık 2023

Yetmiş üç yaşımı doldurup yetmiş dört yaşıma girdiğim gün.

ESKİŞEHİR