Sarıkamış Dramı

 Sarıkamış Dramı

Alptekin’le Müderrisoğlu

Bilgi yayınevi

Birinci Baskı Şubat 2015

608 sayfa

Bana okumayı sevdiren, 1981 yılında Yapı Kredi Bankası yayınlarından Atatürk’ün doğumunun yüzüncü yılı Şerefine basılan “Sakarya” kitaplarının yazarı Müderrisoğlu Sarıkamış’ı yazmış. 

Sarıkamış yaşamımda önemli bir yer tutar, nedeni 1955 - 1960 yılları arasında beş sene orada yaşadım Ve ilkokul üçe kadar üç dahil Sarıkamış Erenler İlkokulu’nda okudum.  

Sarıkamış ile ilgili birçok kitap okudum. Okuduklarımda genel olarak Damat Enver Paşayı suçluyorlardı. Evet birinci derece sorumlu Ve yüzbin Anadolu gencinin düşmana bir kurşun sıkmadan, düşmandan bir kurşun yemeden donarak ölmesinin Sorumlusu Enver Paşa. Enver Paşa yalnız değil, yine Saray’a damat olan Ve Albay rütbesinin önüne Damat ifadesini yazan Hafız Hakkı, Enver’den önce Sarıkamış’a girmeye ve Sarıkamış Fatih’i olma hayalinde. Dahası var Alman Subaylar General Bronsart von Schellendorf, Yarbay Feldman ve Binbaşı Guse.

Hafız Hakkı , Enver Paşa’yı yanlış kararlar almaya itiyor, daha doğrusu aldatıyordu, 120 bin kişilik ordunun genel kararlarını ters yönde etkileyecek yanlış bilgiler  veriyordu. ... Korkunç sonuçlar doğurabilecek bir kötülüğü bile bile işliyordu. 

Anadolu’nun yağız yiğitleri, tutkularına tutsak olmuş bir komutanın eline düşmüştü bir kez. 

Bir küçük anı defteri Rusların Türk esirlerini gönderdikleri Sibirya’daki  esir kampında bulunmuştur. Defterin  Sahibi esir Türk subayının kimliği tesbit edilememiştir. Allahüekber dağları yoluculuğunu alayın subaylarından biri şöyle aktarmış.

“Arsenik Köyünden karanlıkta hareket ettik. Erler sessizlik içinde birer ikişer kolbaşını izliyorlardı. Kolbaşında köylü kılavuzlar  vardı. Haritaya  göre üç saat sonra dağın doruğundaki  boyunu aşacağımızı  sanıyorduk. İki kat mesafe yürüdük yine yokuştan kurtulamadık. Dağa çıktıkça çevrenin görünüşü hem güzel  hamde  vahşi bir şekil alıyordu. Her yan Engin karlardan ve Yalçın derelerden oluşmuş gibi görünüyordu. Biz kar ve buzla dolu bütün bu tepeleri , dereleri ve sonra birçok alçak dağları ayağımız altında görüyorduk. Topçular bu dik ve derin karlı dağı  nasıl çıkacaklar, aklım ermiyordu. Biz zahmetle güçlükle fakat düzeni bozmadan çıkıyorduk. En sonun da çıktık; fakat bizi arkası iniş olan  bir boyun noktası değil çok geniş ve uçsuz  bucaksız görünen bir kar yaylası karşıladı. 

Çok yorulmuş Ve güçsüz düşmüştük. Tam yayla ortasında keskin bir rüzgar, arkasından şiddetli bir tipi başladı. Bu andan sonra göz gözü görmez oldu. Ki senin kimseye yardım etmesi, hatta söz söylemesi, sesini işittirmesi imkanı kalmadı . Uzun sonsuz denecek kadar uzamış olan yürüyüş kolu dağıldı. Askerler enginlerde, dere içlerinde, orman bucaklarında nerede kara nokta, nerede dumanı tüten bir Ocak gördüyse oraya sarıldı Ve alay dağıldı. Subaylar çok uğraştı. Fakat kimseye söz dinletecek güçleri kalmamıştı. Hala gözümün önündedir, yol kıyısında karın içinde çömelmiş bir er bir yığın karı kucaklamış, titreyerek, feryat ederek dişleriyle kemiriyor  tırnaklarıyla kazıyordu. Kaldırıp yola sokmak istedim, önceki hareketini feryadını, dişleriyle tırnaklarıyla çabalamasını hiç bozmadı Ve beni hiç görmedi; zavallı çıldırmıştı. 

Böylece şu uğursuz  buzullar içinde belki onbinden fazla insanı bir günde karların altında bıraktık Ve geçtik’”

Anı Sahibi alayın değil yalnız tümenin  yani 31. Tümenin donuklarından bahşediyor.  

Bu anı bile Sarıkamış dramını gözler önüne sermeye onu anlatmaya yetecek ufak bir anı.

ENVER PAŞA,  verdiği acımasız karalarla kaç Anadolu yiğidinin yok yere kanına gireceğini düşünmüyor, yanındaki Alman Subayları da onun yanlış kararlarını onaylayıp, Enver’in insanlık tarihinin en insafsız komutanları arasındaki yerini sağlamlaştırıyorlardı. 

Yarınlar, Anadolu’nun çileli analarının göz pınarlarını kurutacağa, tüten nice Ocak’ları söndüreceğe benziyordu.

İyi okumalar.

14 Ocak 2025

ESKİŞEHİR