Köy Enstitüleri Dosyası
Türk Rönesansı
Hazırlayan
Ahmet Özgür Türen
Köy Enstitülerle ilgili okuduğum kitaplar genelde anı kitaplarıydı. İlk kez enstitüleri genel olarak ele alan enfes bir kitap. Eğer enstitületi merak ediyorsanız başvuracağınız ilk kitap olsun. Enstitüleri okurken duyacağınız isimler İ.Hakkı Tonguç, H.Ali Yücel ve İsmet İnönü başta gelen isimlerdi. Tonguç kurduğu bu yuvaları şöyle tanımlıyor.
"Köy, işten kaçan , nefret eden, pasif öğretmene değil, işi seven ona sarılan, iş vasıtasıyla yurdu şenlendirecek olan canlı harekeyli öğretmene muhtaçdır." Der.
Kitapda Tonguç, Yücel ayrı bölümlerde tanıtılmış ve enstitüde yapılan dersler verilen eğitimler çok güzel ve ayrıntılı bölümlerde anlayılmış.
Enstitülerin kapatılması ve nedenleri en güzel bu kitapda anlatılmış. Bozkırın bağrından binlerce idailist öğretmen yaratmak. Bu kesinlikle bir devrimdi. Ama yarım kalan......Adı Köy Enstitüleri. Elinden tutulmazsa çobanlıktan ileri gidemiyecek olan aşiret ve toprak ağalarının gölgesinde yaşayan kırsaldaki bu insanlar birer öğretmen olacaktı. Hatta o öğretmenlerden bazıları Aziz Sancar'ı yetiştirecekti. Çünkü artık onlar " Atatürk'ün parçaları" idi
Köy enstitüleri öyle bir proje idi ki yıllar sonra Türkiye - İsrail ortak projesi olarak 2 Ocak 1965 yılında"Şümullü projesi" olarak İsrail'de uygulanacaktı.
Türen kitabında yerli, yabancı, yergi, tenkit birçok kişinin görüş ve düşüncesine yer vermiş bunlardan biri olan Fay Kirby 1960 Colombia Üniversitesi'ndeki doktora tezinde şöyle diyor.
"Köy Enstitüleri Türk olan şeyin en Türk'ü, yerli olan şeyin en yerlisi" diye bahseder.
İyi okumalar.
20 Ağustos 2020
Dikili/İzmir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder